Tên gọi và phân biệt các loại bánh phương Tây

Người Việt thường hay gọi chung các loại bánh với nguyên liệu chính là bột mì và nướng trong lò nướng với những danh từ chung như bánh ngọt, bánh Âu. Các loại bánh ngọt ngày nay có nguồn gốc từ phương Tây, cụ thể là cả vùng châu Âu sau đó sang Mỹ, chứ ko phải như nhiều người lầm tưởng Pháp là cái nôi bắt nguồn các sản phẩm bánh mì bánh ngọt.

Nếu “truy tìm” nguồn gốc một cách chi li thì phải kể đến công lao của những người Ai Cập và Hy Lạp cổ đã phát minh ra lò nướng, và hàng thế kỉ sau, đó là công lao của tổ tiên người Rome.

Trong bài viết này mình cũng không định tìm hiểu sâu xa gì về khía cạnh nguồn gốc lịch sử mà chỉ dám khiêm tốn đưa ra những cách phân biệt cơ bản về tên gọi các loại bánh Âu Mỹ vốn càng ngày càng hấp dẫn với nhiều người Việt muốn được ăn thử và làm thử. Mình cũng chỉ có thể nhắc đến tên gọi chung của các loại bánh quen thuộc, còn tên gọi riêng thì có rất rất nhiều mình cũng chưa thể biết được hết.

Tất cả các sản phẩm liên quan đến việc sử dụng bột, trứng, chất béo và nướng lên được gọi chung là PASTRY. Vì thế, người đầu bếp chuyên phụ trách việc làm ra những sản phẩm này được gọi là Pastry Chef. Từ “cake” mà người Việt hay gọi là “bánh ngọt” chỉ là 1 mảng rất hẹp trong Pastry mà thôi.

1. Bread – Bánh mì

Phân biệt 2 loại:

Bánh mì thường: (lean yeast bread) thành phần chỉ có bột và nước, có thể có dùng men hoặc không dùng men, vì thế có loại bánh mì cần qua quá trình ủ nở lên men và có loại không qua quá trình này.

Bánh mì “ngọt”: (rich yeast bread)  từ “ngọt” được dịch khá phiến diện, đây là những loại bánh mì ngoài bột, nước, men, có sử dụng thêm các thành phần khác như đường, chất béo, sữa, bột sữa, vì thế bánh mì có thêm nhiều mùi vị thơm ngon và kết cấu khác với bánh mì thường.

2. Quick bread – Bánh mì nhanh

– Đây là tên gọi chung cho các loại bánh-dạng-bánh-mì nhưng không qua công đoạn ủ và lên men tự nhiên (khoảng vài tiếng) mà dùng các chất hóa học gây tác dụng nở nhanh, vì thế làm rất nhanh. Quick bread cũng thường có kết cấu mềm hơn và “rich” hơn, không có được độ dai như với bánh mì nở bằng men tự nhiên.

– Quick breads bao gồm các loại bánh với tên gọi như: muffins, scones, loaf bread, coffee cakes.

+ Muffins: có dạng giống chiếc bánh nhỏ hình cốc, có thể được để trong cốc giấy hoặc không cần. Muffins ngọt hoặc mặn đều có và không ăn cùng với kem (icing/frosting).

Bánh muffin quả anh đào

+ Scone: dạng hình nón, hình tam giác bẹt.

Bánh Scone mứt quả

+ Loaf: hình khối chữ nhật

Bánh chanh dừa và hạt poppy – Lemon, coconut poppy seed loaf cake

+ Coffee cake: làm với khuôn tròn, vuông, chữ nhật, vv.. là các loại bánh phù hợp để ăn khi uống trà, trong những bữa tea break.

Bánh quả việt quất Blueberry

3. Bánh không dùng lò nướng:

Đây là những loại bánh dùng phương pháp rán bằng chất béo. Các loại phổ biến:

Doughnuts (donut): bánh ngọt có hình bánh xe tròn, làm chín bằng cách rán ngập dầu. Hiện nay có thêm doughnut làm bằng phương pháp nướng để hạn chế dầu mỡ trong bánh. Donut thường được trang trí thêm bằng kẹo, đường, hoa quả khô, socola, hạnh nhân và các loại hạt ở trên bề mặt bánh khiến chúng ngon và hấp dẫn hơn.

Donut

Pancake: bánh rán chảo làm chín bằng cách quét lớp dầu/bơ mỏng lên mặt chảo, bánh dẹt, mỏng. Có nhiều loại pancake với các vị khác nhau. Pancake được ăn kèm với bơ và maple syrup (siro của cây lá phong), hoa quả tươi và kem tươi.

Bánh Pancake Trà Xanh

– Crepe: gần giống như pancake nhưng được tráng mỏng hơn rất nhiều. Crepe thường được ăn cùng các loại mứt quả, hoa quả tươi, kem tươi, siro.

Waffles: bánh có dạng mỏng, dẹt và thường làm vào khuôn riêng. Waffles cũng được ăn kèm với hoa quả tươi, kem tươi, mứt quả.

Fritters: bánh có vị ngọt và mặn tùy nguyên liệu sử dụng, không có hình dạng cố định, làm chín bằng rán ngập dầu.

Bánh Fritter táo

4. Bánh Pie và Tart là gì?

Hai loại bánh này dễ bị nhầm lẫn với nhau.

Pie: bánh vỏ kín có chứa nhân bên trong, tất cả gọi chung là vỏ pie. Bột cho vỏ pie được chia làm 2 phần, 1 phần cán mỏng làm đế, xếp nhân bên trong, rồi phần còn lại cán mỏng phủ lên trên, gắn kín các mép và xiên thủng vài chỗ trên vỏ bề mặt để hơi thoát ra trong quá trình nướng.

Bánh Pie Rhubarb

Tart: bánh ko có vỏ, nướng hở phần nhân. Tart là 1 dạng đặc biệt của pie mà ko cần 1 lớp vỏ bọc kín nhân.

Bánh tart táo

Có cả tart và pie ngọt hoặc mặn.

5. Cake (bánh bông lan/bánh gato)

Tên gọi chung cho các loại bánh ngọt có hàm lượng chất béo và độ ngọt cao nhất trong các sản phẩm bánh nướng lò. Làm bánh dạng cake đòi hỏi nhiều sự chính xác về cân đong nguyên liệu. Cấu trúc bánh thường là mềm, xốp, nhiều hương vị và bánh cake được nướng và trình bày dưới nhiều hình dạng khác nhau.

Bánh cake loại đơn giản nhất gồm bột, bơ, trứng, sữa người VN hay gọi là bánh bông lan hoặc bánh ga-tô. Từ Ga-tô là bắt nguồn từ tiếng Pháp – Gateau, nghĩa là Cake.

  • Bánh Cupcake: là một trong nhiều cách trình bày của cake, bánh dạng nhỏ, đựng trong những chiếc cup giấy xinh xắn.
Cupcake vừng đen
  • Bánh Chiffon, angel food, devil food: là dạng bánh bông xốp mềm được tạo thành nhờ việc đánh bông lòng trắng và lòng đỏ riêng biệt. Bánh được nướng trong khuôn tube.
Bánh Chiffon cam

+ Chiffon: dùng dầu ăn làm thành phần chất béo trong bánh. Cả lòng trắng và đỏ đều được sử dụng nhưng tách riêng trong quá trình làm.

+ Angel food: chỉ dùng lòng trắng đánh bông, không có chất béo. Bánh nhẹ và trắng như bông.

+ Devil food: bánh có màu đen chocolate, dùng bơ làm chất béo. Là một dạng bánh dùng bơ (butter cake)

  • Pound cake: Bánh có hàm lượng chất béo và đường đều cao, tên gọi để chỉ các nguyên liệu chính đều có khối lượng 1 pound Anh, khoảng 454g.  Bánh này thường có kết cấu nặng và đặc hơn bánh dạng bông xốp. Bánh làm trong khuôn loaf hoặc khuôn bundt.
Bánh Pound Cake nho khô
  • Cheesecake là gì: tiếng Việt gọi là bánh kem phômai. thành phần chủ yếu của bánh là cream cheese. Bột mì được sử dụng rất ít hoặc không sử dụng.
Bánh Cheesecake Oreo

6. Cookies là gì? – Bánh quy

Bánh quy chanh hạnh nhân

Từ cookie có nghĩa là “bánh nhỏ – small cake”. Có loại cookie được làm từ hỗn hợp bột khá giống như với cake, nhưng trong phần lớn trường hợp, cookie có hàm lượng nước thấp. Cookie rất đa dạng, có loại mềm, ẩm, khô, giòn, dai, xốp, cứng.

Cookies là loại bánh ăn thường ngày trong gia đình, thường dùng kèm với trà hoặc cho trẻ em ăn vặt. Cookies rất dễ làm và có rất nhiều loại. Linh nghĩ rằng các mẹ nên làm sẵn ở nhà nhiều lọ cookies khác nhau, phục vụ cho chồng uống trà và cho các bé ăn tạm khi đói, hoặc ăn chơi vài cái trong ngày.

7. Bánh Su kem là gì?

Bánh su kem nhân trà xanh – Kokotaru

Bánh su kem là tên gọi tiếng Việt của bánh Choux có nguồn gốc từ Pháp. Vỏ bánh choux là một trong những loại pastry rất nổi tiếng. Bánh có vỏ mềm, hơi dai, rỗng ruột để nhồi các vị kem khác nhau ở bên trong. Từ vỏ choux này bánh được biến tấu thành những hình dạng khác như Eclair, Cream Puff, vv…

Bánh Eclair

8. Bánh ngàn lớp là gì? – Puff Pastry

Tên gọi  ngàn lớp là cách gọi tiếng Việt của Puff Pastry, là một loại bột gồm cực kì nhiều lớp bột và bơ xen lẫn với nhau, tới vài trăm lớp. Sau khi nướng, bánh thường nhẹ và nở thành nhiều lớp bột, nếu khéo léo thậm chí chúng ta có thể tách chúng thành từng lớp. Ứng dụng phổ biến nhất của bột ngàn lớp mà chúng ta hay thấy là Bánh Croisant. Đây cũng là một trong những loại bánh khó làm nhất, là thử thách đối với những người làm bánh home-made.

Vỏ ngàn lớp được ứng dụng làm rất nhiều các món bánh mặn và các món tráng miệng vô cùng hấp dẫn.

Bánh ngàn lớp xốt dâu tây

Chúng ta tạm dừng ở đây đã nhé !

(Bài viết mới được cập nhật vào ngày 22 tháng 3 năm 2017)

64 comments
  1. Ơ, có gì mà bạn du không phân biệt được nhỉ. Muffin trong phần Quick bread nên nó na ná bánh mỳ còn cup cake là trong phần Cake rõ ràng cơ mà.

  2. ah, nhưng khi nhìn thì nó cũng y như nhau, hình cốc, làm trong cốc giấy 8-> muffin tớ ăn suốt, thấy nó y như bánh bông lan, chứ có giống bánh mỳ gì đâu ??

    1. Chào bạn du. Để phân biệt muffin hay cupcake thì cần phải nhìn vào nguyên liệu và cách làm. Còn như bài trên mình đã viết, cupcake chỉ là 1 cách trình bày của cake nói chung, đó là đổ vào các cốc giấy để có được những chiếc bánh nhỏ thôi. Còn cupcake và muffin là thuộc về 2 nhóm khác nhau như bạn Mouse đã nói. Cupcake thường được trang trí kem bên trên giống như trang trí cake to bình thường, còn muffin thì ko bao giờ có kem trang trí cả. Bánh muffin ăn thường khô hơn, ít ngọt hơn, và có loại còn hơi “bứ”, dai như bánh mì, ko thể nào giống cake được. Muffin có loại mặn, còn cupcake thì ko bao giờ mặn.

  3. Hay qua, co bai phan loai nay to moi hieu them. Dung la muffins thuong kho nhu banh mi, co loai thi dai. A, hom qua to lam cream chocolate muffins (dung whipping cream), an ko bi kho ma mem va hoi uot, rat ngon, hihi.

  4. thx chị rất nhìu về bài tổng hợp này nhé. bi jo e sẽ k nhầm giữa các loại bánh nữa. 😀

  5. chị ơi, làm thế nào để đánh kem topping jữ được lâu mà ko bị chảy ạ. Với cả nên dùng loại kem nào thì tốt ạ

  6. chị Linh ơi,
    em xem nguyên liệu của cupcake và muffin không thấy khác gì mà sao nướng ra nó lại khác vậy chị, em nghĩ không ra tại sao T_T…muffin voi cupcake em thấy baking power cho bằng nhau vậy mà muffin phồng cao hơn. Chị biết tại sao không hả chị ? 🙁

  7. hihih, minh rat thich lam banh, nhung moi bap be thoi………….cam on nha, mih se hoc lam thu xem seo………..hiibhi

  8. cám ơn bài viết của chị nhiều lém á 😀
    Cho e hỏi e muốn mua dụng cụ làm bánh và nhiên liệu thì e mua ở đâu ạ?
    Hiện e đang ở TPHCM!

  9. Trang web này hay thật đấy.
    Mình cũng rất thích các loại bánh và cũng muốn làm trong tiệm bánh nữa. Nhìn những cái bánh rất là thích mắt. Mình muốn có thể tự làm ra những cái bánh nữa nhưng cũng ko kinh nghiệm làm bánh nhiểu. Thật khâm phục bạn có thể mở một cửa hàng bánh như vậy.

  10. Chị Linh ơi, chị cũng ở ha nội đúng ko ạ? Nếu chị ở Hà Nội thì chị giúp em với, em thanx chị nhiều nhiều. Em đang muốn mua một cây cán bột, vài cái douille và túi tam giác mà không biết mua ở đâu (hic, cả vụ giá cả nữa,em cũng mù tịt luôn) Em có thấy các mẹ trên wtt nói mua ở Con Ong Vàng nhưng hôm trc em đi tìm theo địa chỉ ngõ 850 đường Láng mà không thấy ><

  11. Hi3, em cảm ơn chị Linh nhiều lém. Thế này em quyết hành quân lên hàng thiếc một chuyến thôi, tậu luôn cả mấy chiếc khuôn nữa. À, chị ơi, mấy cái khuôn cupcake và muffin (mà có hoa ở bên ngoài, trông xinh ơi là xinh ấy) chị mua ở đâu thế ạ?

  12. Chị Linh ơi,em thx làm bánh từ lâu rồi nên đang muốn mua cái lò nướng chị ạ, nhưg vì nhà em chật lắm nên ko đào đâu ra chỗ nên chắc em chỉ mua đc cái lò cỡ 20l Gali thôi 🙁 vì vậy em băn khoăn ko biết dùng lò 20l (đương nhiên là sẽ bất tiện hơn nhiều mặt)nhưg nó vẫn có thể giúp mình làm đc cái loại bánh đúng ko chị(vd như có làm đc ổ bánh bông lan cỡ như bánh sinh nhật đc ko chị)và máy đánh trứng có thể dùng để trộn bột đc ko chị? chị thông cảm vì mấy câu hỏi ko đâu của em nhé, à mà em có đọc 1 số quyển ebook của chị và đc mở mang thêm rất nhiều, cám ơn chị nhiều nhiều ^^

  13. Dạ ý em là bánh có đường kính khoảng 20cm thôi ý chị ạ,em muốn mua lắm nhưg cứ băn khoăn khoản đấy ^^ Vâng em biết rồi ạ, cám ơn chị nhiều.

  14. Chị Linh ơi, em rất thích làm bánh và cũng rất hâm mộ chị. Em có thể mượn mấy bài viết của chị về làm bánh cơ bản được không ạ? Em muốn post lên website của em để mọi người có thể biết thêm về cơ bản được không ạ? Em đã học được rất nhiều từ những bài viết của chị nên cũng muốn chia sẻ với mọi người về những điều em đọc được từ website này. Cảm ơn chị về những bài viết hay và có ích. Chúc chị luôn khỏe mạnh và thành công. Khi nào có em bé chị post hình lên chị nhé. ^^

  15. Chị Linh ơi cho em hỏi bột nổi, bột nở và men nở khác nhau như thế nào ạ, e cứ hay nhầm lẫn mấy loại này? ^^

  16. chi LINH oi vao nha chi thay dang yeu qua!giao dien web rat nhi nhanh “con ca canh” ma chu nhan da “chong lay ” rui :))
    Mong dc lam ban voi chi a,chi co the cho em so dt va dia chi nha dc ko a,biet dau chi em minh la hang xom … xa thi sao 😀

  17. EM DA NHIN THAY DIA CHI V SO DT cua chi O PHAN DAT BANH ROI .SO SAD!!!!!!!!!!!! ,EM O NGO 32 LUONG DINH CUA ,CACH CHI MAY BUOC CHAN :((
    CAI DIEU EM TUC LA EM O TRO O DAY TU THANG 8 NAM NGOAI MA MOI CHUYEN DI CACH DAY 2 TUAN,MAY THANG CUOI TRC KHI CHUYEN DI EM LANG THANG SUOT CA DG LUONG DINH CUA VOI BEN KIM LIEN,THE MA KO BIET NHA CHI GAN DEN VAY!!!!!!!!!!!!!!!!!!AAAAAAAAAAA(THAT RA LUC AY CON CHUA BIT DEN WEB CUA CHI CO HIHI)DUNG MA EM VAN TUC VI H DON DI ROI :((

  18. chị ơi, tất cả các loại mà chị kể trên đều gọi chung là PASTRY hả?
    Em có xem qua 1 trang web giới thiệu khóa học làm bánh, gọi là “Bếp bánh Âu”, ng` ta có sơ lược về nội dung học, trong đó có phần: Sơ lược về bánh ngọt và bánh mì (Pastry and Bakery General). Em muốn hỏi là Bakery ở đây có jống với Bread ko?

  19. oh`, vì em thấy ng` ta ghi vậy nên thắc mắc chút xíu ^^ ng` ta dịch cụm “Pastry and Bakery General” là “Sơ lược về bánh ngọt & bánh mì” nên em thấy lạ lạ ^^.

  20. cám ơn bạn đã chia sẽ rất nhiều kiến thức bổ ích …khi nào cần tuyển thợ cho tôi đăng ký với nha ..tôi đã từng học qua bánh mỳ ở truờng HOASỮA …HIỂN 0936590061

  21. Mình cũng từng đọc qua rất nhiều web về ẩm thực, nhưng theo mình thì đây là trang thông tin có tính tương tác cao nhất, chỉ dẫn cũng rất rõ ràng, mình rất thích nấu ăn, chắc chắn hôm nào sẽ học thử rồilàm vài món cho gia đình ăn chơi 🙂

  22. Mình cũng rất thích làm bánh, nhưng hiểu về bánh lại rất ít. Đọc trên net, nghiên cứu cung nhiều rồi cuối cùng cũng chẳng thể tự phân loại được. Lọ mọ mãi để tìm hiểu thì lại “vớ” được bài này của Linh. Xem kokotaru từ rất lâu rồi mà chẳng phát hiện ra có bài này. Thanks nhiều nha! Có gì lại hỏi nhờ Linh chỉ giúp nhé!

  23. Ôi, hay thế. Mãi em mới tìm được những kiến thức hay như vậy đấy. Nhưng tạm thời nhà em chưa có lò nướng, chỉ có lò vi sóng, liệu mọi người có thể hướng dẫn em cách nướng bánh bằng lò vi sóng không nhỉ?. lò vi sóng nhà em có chức năng nướng bánh. Một trong những loại bánh trên ý. em cảm ơn nhiều

  24. Blog thật hữu ích :D…lang thang tren mạng kiếm công thức làm bánh tình cờ biết được blog này của bạn, ko khác gì vớ dc vàng :D…mình rất thic làm bánh và muốn làm bánh từ lâu rồi , nhưng đk vẫn chưa cho phép nhiều…đọc blog này của bạn thấy rất nhiều kiến thức từ sơ đẳng nhất :D..rất mong dc làm quen và dc bạ chỉ giáo 😀

  25. Chi L cho em hoi: banh pudding co giong thach rau cau ko? em xem mot so trang wed thay cach lam pudding giong nhu lam thach rau cau qua di. Chi giup em voi nhe!

  26. em go tren google tìm chữ “pudding” thì thấy một số web làm pudding như làm thạch í, em cũng nghĩ là nó phải khác nhau. Ở nhà em vẫn hay làm thạch nhâm nhi lắm!
    Chiều nay em mới mua được 1 hộp whipping cream của achor, ở chỗ em ít khi thấy bán loại này lắm! Nhưng em thấy mọi người bảo loại này khoảng 80k/hộp 1l, sao em mua đến 140k, xót tiền kinh khủng. Kiểu này mùa hè đang đến, âm mưu làm mousse chắc cũng ko xong. Chỗ tiệm bánh của chị có bán loại này ko? cho em mua lại nhiều nhiều để mùa hè ăn dần. Cho em hỏi về lá gelatin nữa, chỗ em ko thấy bán, chỉ có bột thôi, mà loại bột dùng nhiều có mùi khó chịu lắm chị ah! thanks chị L trước nhá!

  27. em rất ấn tượng trang web của chị! Hay quá đi mất, tiếc là em ở Sài Gòn khôn đến học trực tiếp được! Hy vọng sẽ có dịp ra Hà Nội để đến nhờ chị chỉ giáo cách làm bánh ngọt! Dù sao cũng cám ơn chị vì những bài viết hữu ích nhé!

  28. Minh moi hoc lam banh, doc bai nay thay rat la useful ban a. Tks ban nhieu nhe. Co j ban cho minh muon bai nay post len blog cua minh nhe. Yen tam ghi ro ban quyen.hihi.

  29. Có tuyển nhân viên nam không chị, em vừa học xong cấp 3,thích làm bánh nhưng không biết làm 🙁

  30. Bài viết hay quá nhưng không có hình nên không nhận dạng được bánh nào là bánh nào. Nếu bạn có hình ảnh và tên đính kèm thì mới học được.
    Rất mong bạn upload hình ảnh và tên bánh lên

  31. chị uj còn bánh pizza thì sao? chị có tài liệu về món bánh này không? chị có thể chia sẻ cho em được không? thanks chi

  32. thank mọi người nhiều nha.
    mình dang học lam báng va nướng bánh….chỉ sợ nướng hỏng thôi hí..

  33. Bạn cho mình hỏi, lò nướng Gali Geo 42l nó ko có chế độ lửa trên, lửa dưới rõ ràng như loại 35l, mà để luôn các chế độ nướng bánh, thịt, cá… vậy đối với các lọa bánh làm theo công thức chỉ có lửa trên/dưới(hoặc cả 2) thì làm thế nào hả bạn? cám ơn đã đọc câu hỏi 🙂

  34. uhm, em tung an ca hai loai banh muffin va cupcake oi
    nhung ve cau truc va cach trinh bay banh gan giong nhu nhau ma, co su khac biet nao khong?

  35. chị Linh ơi. bao hi[f chị up cách làm bánh táo đc ko ạh? Bánh kiểu giống như pie ý chị….cũng nấu nhân rồi cán vỏ bánh mỏng bọc ngoài. Hihi,vì thời gian nên em chưa xem hết các loại bánh chị vik nên nếu chị có vik về cách làm loại bánh này thì em xin lỗi trước.
    Hihi,ths chị trước.

  36. chị ơi,em comment mà nó ko hiện lên c ạh.Em ko nhìn thấy chị vik gì nữa. Mà đăng kí RSS feed là gì vậy chị?

    1. @Double Linh: chắc là bị lỗi chưa kịp hiện comment lên thôi em ạ. Đăng kí RSS Feed là để mỗi lần trên blog này có bài viết mới được post lên thì em sẽ nhận được mail thông báo.

  37. Chị ơi em nhìn thấy comment rùi.
    Chị đã bao giờ làm bánh táo kiểu pie chưa chị?

  38. chị ơi, em hâm mộ bánh và chị lắm, muốn theo chị học làm bánh thì làm thế nào ạ
    em là học sinh lớp 10
    thank chị

  39. bạn ơi mở 1 tiệm bánh thì khoảng bao nhiêu tiền ? mà nên mua đồ đạc và nguyên liệu ở đâu nhỉ?

    1. @ox_meomeo: cái này vô biên bạn ơi, bạn định mở quy mô thế nào mới được chứ!!! cái này tùy vào vốn của mỗi người dự định đầu tư thôi.

  40. Em thích làm bánh…mà hiện tại chưa biết bắt đầu từ đâu cả. Mong được gia nhập vào nhà và được mọi người giúp đỡ! hi

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You May Also Like